Uzaktan Öğretimde Ders Tasarlamak için Öneriler
TÜBİTAK tarafından 1001 bünyesinde desteklenen bir araştırma ile uzaktan öğretimde ders tasarlamak için öğretmenlerimize veriye dayalı öğretimsel öneriler geliştirilmiştir.
“COVID-19 Sürecinde Uzaktan Öğretme Süreci ile İlgili İlk ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Algıları ve Duygularına Yönelik Bir Analiz” isimli araştırmanın bulgularından elde edilen bir takım sonuçlar ortaya çıktı.
Covid-19 pandemi sürecinde ülke genelinde okullarda yüz yüze eğitime 23.03.2020 itibari ile ara verilmişti. Yaşamlarında ilk defa uzaktan öğretim deneyimi yaşayan, farklı araçlar, öğrenme ortamları kullanılarak uzaktan öğretme sürecine tabi tutulan resmi ve özel okullardaki tüm öğrencilerin bu sürece yönelik görüşlerini ve duygularını ortaya çıkarmak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler, İstanbul ilinin tüm ilçelerinden toplam 6342 ilk, orta ve lise öğrencisinden toplandı.
Öğrencilerden üç boyutta veri toplandı.
- Derslere Uzaktan Erişim ile ilgili Genel Görüşleri
- Çevrimiçi Derslerin Bilişsel Katkısı ile İlgili Görüşleri
- Çevrimiçi Derslerde Neler Hissettikleri (Duyguları)
Uzaktan Öğretimde Ders Tasarlamak için Genel Öneriler
| 1 | İster yüz yüze ortam olsun ister uzaktan öğretme için ders tasarlıyor olalım, öğrenciye her katılımında GERİ BİLDİRİM (DÖNÜT) sağlamak en temel unsurdur. Her öğrencinize tek tek detaylı geri bildirim veremeyeceğiniz ödevleri sakın vermeyin. |
| 2 | Öğrencilerinizin mümkün olduğu kadar derslere düzenli girmelerini sağlayın. Düzenli girmeyi motive edecek uyarıcılara (sürpriz, devam ve katılıma puan, “seni derste görmek beni çok mutlu ediyor” gibi pozitif duygu iletişimi vb.) yer verin. |
| 3 | Çevrimiçi dersler esnasında öğrencilerinizin mümkünse, gürültülü olmayan ortamlarda dersleri takip etmelerinin önemini velilere mutlaka anlatın. |
| 4 | Derslerinizi, çevrimiçi veya çevrimdışı ortamlara taşırken uzaktan öğretim ortamı tasarım ilkelerine uygun olarak düzenleyin. Öğrencilerinizin bilişsel ve duyuşsal özelliklerini dikkate alın. Yüz yüze öğretim ortamının aynısını değil ama güçlü yönlerini aktarmaya çalışın. |
| 5 | Çevrimiçi ve çevrimdışı ortamı birbirine entegre ederek öğrenme ortamını tasarlayın. Yani ekrandan canlı (yüz yüze) ders yapmanın yanı sıra canlı olmayan, öğrencinin kendi kendine çalışacağı, ders yapacağı çevrimdışı etkinlikler de tasarlayın. |
| 6 | Çevrimiçi derslerinizi her bir sınıf kademesindeki farklı ihtiyaçları dikkate alarak tasarlayın. Çünkü, sınıf kademesi arttıkça, çevrimiçi derslerden öğrendiğini belirten öğrenci oranının azaldığı görülmüştür |
| 7 | Derslerde kullandığınız materyallerin tasarımında, öğrencilerinizin dikkatlerini derse vermelerini sağlayacak çoklu ortam tasarım ilkelerine yer verilmesine özen gösterin. Sadece yazıdan oluşan materyallerden ziyade görsel ve metnin birlikte sunulduğu materyaller tasarlayın. |
| 8 | Öğrencilerinizin uzaktan öğretim sürecinde sosyal ilişkilerini sürdürmeye yönelik çalışmalar yapmalarını teşvik edin. Ders aralarında öğrencilerin 10-15 dakika birlikte vakit geçirmelerine izin verebilirsiniz. |
| 9 | Öğrencilerinize verilen ödevlerin yoğunluğunu tüm branş öğretmenleriyle birlikte değerlendirerek haftalık belli bir seviyeyi aşmadığından emin olun. Ödevleri özleyen öğrencilerin genel olarak oranı oldukça düşüktür. |
| 10 | Öğrencilerinizle zaman zaman dijital ortamda veya telefonda birebir iletişim kurmaya özen gösterin. Çünkü, her üç öğrenciden ikisi (%67,6) öğretmenlerini özlediklerini belirtmişlerdir. |
Son Söz
Sevgili öğretmenlerimiz, “Öğrenme” ister yüz yüze ister uzaktan olsun kolay gerçekleşen bir süreç değildir. “Öğretme”nin ise artık bilgi aktarmakla değil; ancak öğrenciyi öğrenme sürecine katacak öğrenme ortamları deneyimleri ile gerçekleşebildiğini sizler de çoktan deneyimlediniz. Uzaktan öğretimin, hem sizler hem öğrencileriniz için daha önce hiç deneyimlemedikleri ve üstelik duyuşsal olarak da hazır olmadıkları bir öğrenme ortamı olduğunu da hepimiz biliyoruz. Size son önerimiz, veriye dayalı araştırma sonuçlarını takip edin ve kendi deneyimlerinize güvenin.
TÜBİTAK destekli Uzaktan Öğretim için DERS TASARLARKEN… adlı kitapçığa inceleyin. İlkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerine önerileri daha detaylı bir şekilde kitapçıkta bulabilirsiniz.
